قطع کتاب چیست ؟
قطع کتاب اندازه درازا و پهنای کتاب است، یا به عبارتی به اندازه های یک صفحه از کتاب (طول و عرض) قطع آن کتاب میگویند.
کتاب ها با توجه به تعداد صفحات و موضوع میتوانند قطع های مختلفی داشته باشند. انتخاب قطع مناسب برای یک کتاب یکی از مهم ترین مسائل است که هر طراح و صفحه آرایی باید به آن توجه داشت باشد.
هدف از تنوع در اندازه و قطع کتاب، استفاده آسان با توجه به موضوع آن کتاب است.
انواع قطع کتاب
| نام قطع | ابعاد به سانتی متر قبل از برش | ابعاد حدودی
استاندارد |
تعداد صفحه
در یک طرف کاغذ |
کاغذ جهت شیت بندی |
| اندازه قطع رحلی بزرگ (مدیران) | ۳۳ × ۲۴ | B4 | ۴ | ۵۰×۷۰ |
| اندازه قطع رحلی | ۲۸ × ۲۱ | A4 | ۴ | ۶۰×۴۵ |
| اندازه قطع وزیری کتاب | ۲۳٫۵ × ۱۶٫۵ | B5 | ۸ | ۵۰×۷۰ |
| اندازه قطع رقعی | ۲۱٫۰× ۱۴٫۸ | A5 | ۸ | ۶۰×۴۵ |
| اندازه قطع ربعی | ۱۶٫۵ × ۱۲ | B6 | ۱۶ | ۵۰×۷۰ |
| اندازه قطع خشتی بزرگ | ۲۲ × ۲۲ | — | ۶ | ۵۰×۷۰ |
| اندازه قطع خشتی کوچک | ۱۹ × ۱۹ | — | ۶ | ۶۰×۴۵ |
| اندازه قطع پالتویی بزرگ | ۲۲ × ۱۱٫۵ | — | ۱۲ | ۵۰×۷۰ |
| اندازه قطع پالتویی کوچک | ۱۹ × ۱۰ | — | ۱۲ | ۶۰×۴۵ |
| سایز قطع جیبی | ۱۵ × ۱۱ | — | ۱۶ | ۴۵×۶۰ |
رایج ترین قطع کتاب در ایران
با ۳ بار تا کردن پی در پی کاغذ ۷۰ در ۵۰ سانتیمتر به اندازه تقریبی قطع وزیری می رسید که البته پس از پروسه چاپ برش داده می شود. در حال حاضر مرسومترین قطع برای کتاب در ایران اندازه قطع وزیری است. از این قطع بیشتر در نشر کتابهای علمی و دانشگاهی استفاده می شود.
قطع رقعی به طول و عرض تقریبی ۱۹×۱۰ سانتیمتر می باشد. این قطع عمدتاً برای کتابهای شعر، داستان، رمان و به طور کلی کتابهایی استفاده می شود که مخاطب عام دارند. اندازه قطع رقعی در چاپ افست ۲۲ در ۱۵ سانتیمتر و در چاپ دیجیتال ۲۱ در ۱۴ سانتیمتر یا برابر با کاغذ A5 میباشد. باید توجه داشت که این ابعاد قبل از برش هستند و معمولا پس از عملیات برش در صحافی تا نیم سانتیمتر از طرفین کتاب کاسته خواهد شد.
قطع کتاب رحلی از آن جهت به این نام خوانده می شود که هنگام خواندن کتاب، آن را بر روی چهار پایه یا همان رحل قرار میدادند . قطع مزبور دارای اندازه های متنوعی است ، رحلی کوچک: طول عرض ۲۸ × ۲۱سانتیمتر، رحلی متوسط: طول ۵۰، عرض ۳۰ سانتیمتر و رحلی بزرگ: طول ۶۰، عرض ۳۰ سانتیمتر می باشد.
قطع خشتی ازقدیمی ترین قطع های مورد استفاده در چاپ کتاب می باشد ، که اغلب برای کتابهای هنری، کودکان و طراحی کاتالوگ استفاده می شود.
